Rijk van Voskuilen adviseur energietransitie Nationaal Programma Energie Strategie (NPRES)
Rijk:  Als thema expert data & monitoring bij NPRES werk ik onder andere samen binnen VIVET aan diverse data vraagstukken binnen de energietransitie. Vanuit mijn rol bij NPRES ben ik verbonden aan diverse netwerken die kennis en ervaring uitwisselen. VIVET is een breed samenwerkingsnetwerk waar we met zijn allen de schouders eronder zetten. Daar haal ik veel voldoening uit.

Civiel ingenieur
Ik ben opgeleid als civiel ingenieur, richting bouwmanagement, dat gaat over grote infrastructurele projecten. Ik ben in de verduurzaming begonnen, gericht op energietransitie. Daar waren toen ik studeerde nog geen opleidingen voor. Ik werk vooral beleidsmatig op lokaal niveau aan de energietransitie. De opleiding gaf me veel handvatten, want ik heb van alles een beetje geleerd, maar wel met de bèta verdieping. Zo kun je op veel terreinen snel schakelen en omgaan met complexe omgevingen. Misschien is de transitie naar een nieuw energiesysteem minstens zo uitdagend als onder Amsterdam boren voor een noord/zuidlijn of waterveiligheid vanuit ‘Ruimte voor de Rivier’.

RES regio’s
Als thema-expert faciliteer ik de 30 RES regio’s rond data van grootschalig wind- en zonne-energie opwekken. Gemeenten, provincies en waterschappen werken gezamenlijk met maatschappelijke organisaties aan de realisatie van hun bod per regio. Hun bod bestaat uit de ontwikkeling van windturbines en zonnepanelen. Soms gaat het wel om 200 partijen die hier in een regio samen aan werken. Als je die vraag aan 30 regio’s stelt, krijg je 30 verschillende soorten antwoorden terug. Daar komt de uitdaging voor mijn rol naar voren. Dertig originele biedingen geven de veelzijdigheid van de RES samenwerking aan, maar zijn niet optelbaar. Samen met de regio’s en landelijke partners zijn we in 3 jaar gekomen tot één manier van definiëren en optellen.

Data & monitoring
Dat is iets waar ik trots op ben. Het is een heel complexe omgeving waar veel bestuurlijke aandacht op is en het gaat over meerdere lagen die met elkaar verbonden zijn. Inmiddels is het gesprek in de regio’s over windturbines en zonnepanelen verbreed naar het hele decentrale energiesysteem. Hier begint de toegevoegde waarde van data & monitoring steeds meer zichtbaar te worden. Grofweg zie ik hierin drie stappen.

• Stap 1: Harmoniseren, je spreekt een gezamenlijke taal af. Bijvoorbeeld het Begrippenkader RES, maar inmiddels ook het Begrippenkader warmtenetten en Begrippenkader energiesysteem. Naast de gezamenlijke taal is ook een vertaling naar databronnen en berekeningen nodig zodat je op dezelfde manier aan het energiesysteem rekent.
   
• Stap 2: Ruimtelijke data, geo-data, waar worden windturbines en zonneparken geplaatst? Maar ook de relatie met het energiesysteem, waar zit de energievraag? Of hoe telt vraag en aanbod op binnen een voedingsgebied van een onderstation? In 2023 zijn we als NP RES het gebruik van geo-data in de RES regio’s gaan stimuleren. We vragen elk jaar de voortgang op en wisselen dat uit in geo-data. Hiermee wordt het mogelijk om de ruimtelijke consequenties en samenhang in beeld te krijgen.
   
• Stap 3: Analyses rondom het energiesysteem, daar ben ik nu mee bezig. De afgelopen tijd hebben we gezien dat er veel hernieuwbare energie wordt opgewekt, maar dat het oude energiesysteem piept en kraakt. We moeten nieuwe logica en nieuwe structuren bedenken om de nieuwe energievoorziening aan te kunnen. Dat is de zoektocht naar het nieuwe energiesysteem. Geharmoniseerde data en ruimtelijke data gaan als middel helpen in die zoektocht. Volgend jaar gaan we daarom ook naar een nieuw Nationaal Programma Energiesysteem (NP ES).

Drijfveren
Mijn drijfveren? Ik heb het altijd in mij gehad om bewust om te gaan met de rijkdom van de aarde. Ik ben opgegroeid met dat besef. De verduurzaming door de energietransitie trok mij destijds na de opleiding. Daarnaast ben ik kritisch op mijn keuzes en de impact daarvan. Mijn kinderen probeer ik groot te brengen zonder wegwerprotzooi, zonder overmatig gebruik van grondstoffen. Dat is niet altijd makkelijk en kan niet allemaal tegelijk. Het mooie is dat je dit met kinderen op een heel eenvoudige manier beleeft. Zorg voor goede spullen waar je lang mee doet, al moet je er langer voor sparen.

Positieve energie
Ik ben een ras-optimist en met die energie zet ik mij in voor projecten. Ik wil graag snelheid maken. Soms zit ik wel eens te mijmeren op de bank over de toekomst van planeet aarde. Maar in mijn dagelijks werk ben ik de afgelopen jaren onuitputtelijk bezig geweest, gewoon stappen zetten en doorgaan. Die energie breng ik graag over naar anderen, bijvoorbeeld binnen VIVET.